Sprawozdanie z rehabilitacyjnej działalności Warsztatu Terapii

Zajęciowej przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej

w Augustowie w 2006r.

Warsztat Terapii Zajęciowej jest placówką służącą rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Wszyscy uczestnicy -35 osób, posiadają orzeczenie o stopniu niepełnosprawności:

19- znaczny

16- umiarkowany.

Niepełnosprawności intelektualnej towarzyszą następujące schorzenia: epilepsja, wodogłowie, porażenia kończyn, mózgowe porażenie dziecięce, zaburzenia mowy, astygmatyzm, nadwaga, wady wzroku i inne.

Frekwencja przedstawiała się następująco:

Styczeń - 98,3%

Luty - 98,5%

Marzec - 97,0%

Kwiecień - 98,1%

Maj - 97,9%

Czerwiec - 99,5%

Sierpień -99,7%

Wrzesień -99,5%

Październik -99,2%

Listopad - 98,0%

Grudzień - 97,1%

Średnia 98,4%

W ciągu roku 2006 z listy uczestników wykreślono 6 osób, na ich miejsce przyjęto sukcesywnie 6 nowych uczestników ( jeden z przyczyn zdrowotnych, drugi przeniósł się do warsztatu w Olecku, trzecia osoba z przyczyn rodzinnych, jedna osoba przeniosła się do Warsztatu w Dąbrowie Białostockiej, piąta przeniosła się do ŚDS, jedna do DPS Studzieniczna)

Ważnym elementem terapii jest integracja społeczna uczestników, umożliwiają ją środki uzyskane ze sprzedaży prac wykonanych w trakcie codziennych zajęć. W zeszłym roku uzyskano w ten sposób kwotę 13.593.10 zł, którą wydatkowano w porozumieniu z uczestnikami, zgodnie z Ich potrzebami na rehabilitację społeczną uczestników. Ma to również wymiar wychowawczy, poprzez sumienną pracę uczestnik może brać udział w wielu ciekawych wydarzeniach, jest skuteczną motywacją do podejmowania wysiłku, prace stają się coraz piękniejsze- muszą przecież znaleźć nabywcę.

Warsztat korzysta również z pomocy sponsorów . W ubiegłym roku wpływy z tego tytułu wyniosły:

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Augustowie: 2.024,99

Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Społecznej 1.000,00

Stowarzyszenie Rodziców Osób Niepełnosprawnych
i Osób Wspierających Warsztat Terapii Zajęciowej 14.409,00

Razem: 17.433,99

Oprócz tego Urząd Miejski opłacił koszty transportu uczestników do Krakowa na finał ,,Albertiany 2006”.

Uzyskane w ten sposób środki bardzo przyczyniły się do wzbogacenia form rehabilitacji społecznej .Miniony rok obfitował w wiele ciekawych wydarzeń:

Styczeń:

- spotkanie z uczniami II LO, pokazanie jasełek, wspólne śpiewanie kolęd;

-zabawa karnawałowa wspólni z zaproszonymi warsztatami z Dąbrowy Białostockiej i Olecka.

Luty

- udział grupy kabaretowej w regionalnym etapie ,,Albertiany” w Zgierzu ( zajęliśmy I miejsce!) z przedstawieniem ,,Tele życie”;

-wyjście do kina na film ,,Opowieści z Narnii”

Marzec:

- wyjazd do Krakowa z przedstawieniem ,,Tele życie”- występ w Teatrze im. J. Słowackiego.

Spotkanie z panią Anną Dymną w Teatrze im. J. Slowackiego w Krakowie w czasie finału ,,Albertiny 2006” było radosnym i wzruszającym wydarzeniem.

Kwiecień:

-świąteczny kiermasz prac;

-koncert muzyków z Filharmonii Białostockiej-swing, w Domu Nauczyciela;

- uroczyste śniadanie wielkanocne;

Maj:

- Festyn Osób Niepełnosprawnych ,,Bliżej siebie”- zorganizowany przy współudziale Stowarzyszenia Rodziców Osób Niepełnosprawnych;

- rejs statkiem z okazji Dnia Rodziny;

-trzytygodniowa praktyka studentek z Tuusuli

-pokaz slajdów P.Malczewskiego ,,Mongolia”, ,,Suwalszczyzna”

-Festyn zgromadził wielu mieszkańców miasta. Dużym powodzeniem cieszyła się wystawa prac, loteria , cukierenka ,,U mamy” oraz występy zaproszonych gości.

Czerwiec:

- VI Augustowski Mityng Lekkoatletyczny OS;

- szkolenie kadry i rodziców z seksuologiem;

- uroczysta Msza św. w Studzienicznej

Sierpień:

-spotkanie integracyjne z Warsztatem ze Skierniewic;

- wycieczka na Łotwę: Ryga, Szawle

Wrzesień:

Spotkanie z najpiękniejszymi było miłym przeżyciem dla obu stron .Nasi uczestnicy bardzo szarmancko przyjęli gości.

- spotkanie z kandydatkami do tytułu Miss Word;

-zawody sportowe w Dąbrowie Białostockiej;

-wyjście do ACE na przedstawienie ,,Mężczyzna”;

Październik:

-wyjście do kina na film ,,Garfield 2”

- wyjazd do teatru w Ełku na występ muzyczno- taneczny z okazji 5-lecia zespołu folklorystycznego;

Listopad:

-wyjazd do Suwałk na Spartakiadę Warsztatów Terapii Zajęciowej;

- udział w kursie komputerowym ( 10 uczestników);

Udział w kursie komputerowym otworzył przed naszymi uczestnikami całkiem nowe możliwości.

- praktyki zawodowe;

- zabawa andrzejkowa.

Grudzień:

-Świąteczny kiermasz gwiazdkowy;

-udział reprezentacji Warsztatu w Regionalnym Turnieju Tenisa Stołowego w Olecku;

-wyjście do kina na film: ,, Karol, papież, który pozostał człowiekiem”;

-szkolenie z psychiatrą ( dla pracowników)

-uroczyste wigilijne spotkanie uczestników, ich rodziców i kadry.

W ciągu minionego roku odbyło się ogółem 6 zebrań i spotkań z rodzicami, bardzo też dbaliśmy o indywidualne kontakty , udzielano im porad i pomocy.

Każdy uczestnik na początku roku miał opracowany indywidualny program terapii, który zmodyfikowano po pierwszym półroczu zajęć, tak by dostosować zajęcia do potrzeb i możliwości. Coraz większy nacisk kładziony jest na rehabilitację zawodową uczestników. Na prośbę Rady Programowej zarejestrowało się w PUP 11 osób, które w listopadzie uczestniczyły w zorganizowanym przez PUP kursie komputerowym. Poczyniono wstępne rozpoznanie rynku pracy w Augustowie celem znalezienia zakładów mogących przyjąć uczestników na praktyki zawodowe. Bardzo dobrze współpracę podjęło Augustowskie Centrum Sportu i Rekreacji, gdzie zatrudnienie od 1 stycznia 2007r. znalazło 2 uczestników. 4 uczestników wytypowano do szkolenia ,,Szanse kariery zawodowej” prowadzonego przez Caritas.

Terapia w Warsztacie prowadzona była w następujących pracowniach:

Pracownia ceramiczna

Zajęcia w pracowni ceramicznej prowadzone były w dwóch grupach. Rehabilitacja dostosowana do potrzeb i możliwości poszczególnych uczestników. Duży nacisk kładziono na przygotowanie stanowiska pracy i utrzymani porządku w miejscu podejmowanych działań. Większość uczestników opanowała te umiejętności w stopniu dostatecznym. Proste prace przy użyciu gipsowej formy potrafią wykonać wszyscy uczestnicy. Techniką wałeczków posługują się sprawnie 3 osoby. technikę plastrów opanowali wszyscy, jedynie nowi uczestnicy, którzy przebywają w Warsztacie najkrócej mają z nią jeszcze problemy.

Zdobienie na etapie formowania zostało wzbogacone poprzez łączenie różnych technik zdobienia- najlepiej radzą sobie osoby, które najdłużej pracują w pracowni ceramicznej. Połowa uczestników została wdrożona do udziału w procesie szkliwienia. Wytwory pracowni ceramicznej wystawione były na konkursach w Suwałkach i w Ełku. Prace sprzedawane są na kiermaszach, zaś dochód przeznaczany jest na rehabilitację społeczną uczestników.

Wzbogaceniem działalności pracowni ceramicznej były prowadzone w ostatnim kwartale roku treningi umiejętności społecznych i zajęcia socjoterapeutyczne. Każdy z treningów miał na celu poprawę funkcjonowania uczestnika w danej dziedzinie życia poprzez zmniejszanie jego deficytów.

Prowadzono trzy rodzaje treningów:

1.trening w zakresie wyglądu zewnętrznego i higieny osobistej;

2.trening budżetowy;

3.trening podstawowych umiejętności prowadzenia rozmowy

Ad.1. Treningi w zakresie dbałości o wygląd zewnętrzny i higienę osobistą prowadzone były raz w tygodniu po 2 godziny i obejmowały następujące tematy:

-higiena całego ciała;

-mycie rąk;

-dbanie o stopy;

-dbanie o włosy;

-higiena jamy ustnej.

Treningiem objętych było 12 uczestników z różnych grup. Efektem terapii jest poprawa własnej higieny.

Ad.2. Treningi budżetowe jako wzbogacenie treningu ekonomicznego. Połączone były z treningami w/w umiejętności. Jego efektem jest prawidlowe zachowanie się w sklepie, zwiększenie pewności siebie.

Ad.3. Treningi umiejętności prowadzenia rozmowy prowadzone były raz w tygodniu po 2 godziny, w 12 osobowej grupie. Ich celem było nauczenie uczestników umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktów społecznych. Zakres tematyczny zajęć obejmował:

-zachowania werbalne i niewerbalne;

-podtrzymywanie rozmowy;

-uprzejme kończenie rozmowy.

Metody prowadzenia treningu to demonstracja ( uczestnicy oglądali ,,na żywo” sceny rozmów i zachowań osób pokazujących właściwe użycie ćwiczonej umiejętności) i odgrywanie ról ( jako następny etap: uczestnicy odgrywali z terapeutą podobne scenki. Metoda ta dawała większe możliwości zapamiętywania właściwych zachowań).

Końcowym efektem treningów było właściwe odczytanie przekazu poprzez postawę ciała, kontakt wzrokowy, mimikę, a przede wszystkim uważne słuchanie drugiej osoby i mówienie pojedynczo.

Zajęcia socjoterapeutyczne realizowane były poprzez ćwiczenia i zabawy skierowane na poznanie samych siebie, swoich możliwości i ograniczeń, a także zachowania się w grupie.

.

Pracownia krawiecka

W roku 2006. w zajęciach prowadzonych w pracowni brało udział 7 osób. Program opracowano z uwzględnieniem możliwości i zainteresowań indywidualnych poszczególnych uczestników. W każdym z nich znalazły się następujące elementy:

- poznawanie narzędzi i ich bezpiecznego stosowania ( nawlekanie igły, cięcie i wycinanie nożyczkami; wiązanie supełka, posługiwanie się metrem krawieckim, obsługa maszyny elektrycznej- zasady bezpieczeństwa w pracowni:

- poznanie materiałów, nici, dobór kolorów, projektowanie prac ( serwetki, makatki, poduszki, patchwork)i;

- rozwijanie poczucia smaku i estetyki: wykonywanie prac użytkowych, dekoracyjnych, upominków ( dzierganie, haftowanie, szycie ręczne i na maszynie, wszywanie guzików;

- usprawnianie czynności manualnych rąk i palców, ćwiczenia koordynacji wzrokowej, spostrzegawczości, dokładności, systematyczności;

- utrwalanie wcześniej nabytych umiejętności, a także poznawanie nowych technik: haft krzyżykowy, supełkowo wiązany, ścieg łańcuszkowy, ścieg okrężny, prosty za igłą, fastryga.

Pracownia gospodarstwa domowego

Zajęcia w pięcioosobowej grupie w pracowni gospodarstwa domowego odbywały się na różnych poziomach dostosowanych do potrzeb, możliwości i zainteresowań indywidualnych uczestników. Stosowano metody słowne, pokazowe, polisensoryczne i działań praktycznych. Głównym zadaniem pracowni były czynności związane z przygotowaniem w miarę samodzielnie prostego lub bardziej skomplikowanego posiłku, samodzielność w dokonywaniu zakupów, obsługa zmywarki, kuchenki gazowej i innego sprzętu gospodarstwa domowego niezbędnego w codziennym życiu, estetyczne nakrywanie stołów, zmywanie, czynności porządkowe w pracowni i innych pomieszczeniach Warsztatu. Oprócz tego także dbanie o ogródek i działkę należącą do WTZ.

Ważnym elementem terapii było wdrażanie i utrwalanie nawyków higienicznych, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, dyscyplina pracy, koncentracja i odpowiedzialność za powierzone materiały i narzędzia.

Uczestnicy w czasie codziennych prac nabierali większej pewności siebie wykazując przy tym dużo własnej inicjatywy.

Zakupy dokonywane przez uczestników ( ze spisem na kartce lub bez niego ) były spontaniczną okazją do trenowania sytuacji kontaktów społecznych, skutkowało to pozytywnie w czasie indywidualnego treningu ekonomicznego.

O ile z obsługą urządzenia typu zmywarka i innych prostszych sprzętów nikt nie miał większych problemów, o tyle wielu ćwiczeń wymagało proste przeliczanie nakryć stołowych ( sztućców i talerzy).

Praca na działce Warsztatu dawała uczestnikom wiele satysfakcji, była polem zdobywania nowych doświadczeń.

W ramach treningu umiejętności społecznych grupa wychodziła do restauracji i innych miejsc użyteczności publicznej poznając przy tym najbliższą okolicę. Część uczestników bardzo aktywnie włączyła się w przygotowanie jasełek, przedstawień oraz zawodach sportowych.

Pracownia życia codziennego

Podczas zajęć w pracowni życia codziennego uczestnicy uczyli się dbania o utrzymanie porządku w swoim najbliższym otoczeniu oraz dbania o wygląd zewnętrzny i higienę osobistą w sposób systematyczny. W ramach treningu ekonomicznego rozpoznawali banknoty i monety, a także dokonywali prostych zakupów. Bardzo chętnie chodzili do sklepów i uczyli się gospodarować swoimi pieniędzmi. Nadal istotne jest uczenie się i utrwalanie przestrzegania podstawowych zasad savoir-vivre na codzień. Podczas zajęć pracowano również nad zwiększeniem samodzielności poruszania się w terenie. Niektórzy uczestnicy chodzili do fryzjera, samodzielnie wybierali sobie fryzury i płacili za usługę. Wszyscy chętnie ćwiczyli na komputerze z wykorzystaniem programu ,,Sokrates” lub encyklopedii multimedialnej. !0 osób zdobyło lub rozszerzyło umiejętności posługiwania się myszką komputerową. Jedna osoba nauczyła się korzystać przy tym tylko z jednej ręki, a nie jak do tej pory obu. W czasie zajęć ćwiczono też orientację w czasie, posługiwanie się zegarkiem. Rozmawiano o aktualnych wydarzeniach. Poszerzano wiedze o najbliższym otoczeniu. Ćwiczono i utrwalano umiejętność pisania swoich danych osobowych oraz czytania, m. in. całych wyrazów metodą Domana. Wszyscy ćwiczyli czytanie ze zrozumieniem, a także rozmowę na określony temat.

Pracownia plastyczna

W 2006 roku w zajęciach w pracowni plastycznej uczestniczyły dwie grupy . Zadania realizowane w pracowni to : poznanie różnych technik artystycznych, rozwijanie poczucia smaku i estetyki. Nauka i doskonalenie różnych technik plastycznych jak rysowanie, malowanie, wykonywanie grafiki, wydzieranek, modelowanie w masie solnej i papierowej, które wpływają na rozwój wrażliwości estetycznej oraz usprawniają percepcję wzrokowo-ruchową. Nauczenie i doskonalenie technik tkackich: splot płótna z elementami sumaka, naciąganie osnowy, wprowadzanie nowego wątku, odtwarzanie wzoru, skręcanie i przyszywanie frędzli.

Nauczenie możliwości wykorzystania łączenia różnych materiałów, doboru kolorów, projektowania wzorów, w tym projektowania komputerowego.

Rozwój wyobraźni poprzez możliwość tworzenia i wykorzystania własnej pracy do celów artystycznych, użytkowych i zawodowych.

Uczestnictwo w wystawach, plenerach oraz konkursach plastycznych.

Nabywanie umiejętności wynikających z indywidualnych programów rehabilitacji i terapii uczestników.

Pracownia usprawniania ruchowego

Usprawnianie ruchowe obejmowało wszystkich uczestników WTZ. Zajęcia odbywały się w 6 grupach ( o zbliżonym poziomie sprawności psychofizycznej) a w stosunku do niektórych osób były dobierane indywidualnie, zgodnie z wytycznymi indywidualnymi programami terapii. Rodzaj ćwiczeń dostosowano do możliwości uczestników, stanu zdrowia i wskazań medycznych . Celem usprawniania ruchowego było rozwijanie sprawności psychofizycznej wszystkich uczestników w zakresie:

1) zaradności osobistej i samoobsługi ( samodzielne przygotowanie się do zajęć, czynności higieniczne, rozpoznawanie swoich ubrań, stosowanie się do zakazów, zdyscyplinowanie i punktualność);

2) rehabilitacji społecznej ( możliwość zaprezentowania swoich umiejętności ruchowych na zawodach, udział w wycieczkach pieszych, rowerowych, bezpieczne zachowanie się w Pływalni Miejskiej, zasady bezpiecznego poruszania się w ruchu ulicznym);

3) rehabilitacja ruchowa i zawodowa ( podnoszenie sprawności ogólnej, wydolności i siły mięśniowej, dbałość o poprawną sylwetkę, poprawa koordynacji ruchowej, poprawa tempa i czasu pracy, rozwijanie sprawności chwytnych i manipulacyjnych rąk).

Powyższe cele były realizowane poprzez następujące formy aktywności ruchowej:

- przez cały rok w Sali gimnastycznej wtz:

ćwiczenia kształtujące

ćwiczenia wzmacniające

ćwiczenia oddechowe

ćwiczenia z wykorzystaniem sprzętu sportowego

- przez cały rok z częstotliwością raz na tydzień zajęcia na Pływalni Miejskiej ( korzystało 20 osób):

podstawy nauki pływania

ćwiczenia rozluźniające w wodzie

sauna, jacuzzi.

- w okresie wiosenno-letnim elementy LA ( biegi , rzuty, skoki) na stadionie;

- w terenie ( spacery, jazda rowerem, gry i zabawy rekreacyjne,, saneczkarstwo i jazda na nartach biegowych);

- w okresie jesienno-zimowym na Sali Mos-u gra w tenisa stołowego ( 8 osób).

W związku z prowadzonym usprawnianiem ruchowymi współpracą z podobnymi placówkami dla osób niepełnosprawnych nasi uczestnicy mieli możliwość brania udziału i zaprezentowania swych umiejętności w następujących zawodach sportowych i rekreacyjnych:

- IV Integracyjny Bieg Uliczny 20.06.2006. w Suwałkach ( 6 osób);

- VI Augustowski Mityng Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych 13.06.2006r. ( wszyscy uczestnicy);

-I Podlaskie Regaty Kajakowe Olimpiad Specjalnych –Augustów 22.06.2006r. ( 2 osoby);

-,,Sport- Integracja- Zabawa IV” 20.09.2006r. Dąbrowa Białostocka ( wszyscy uczestnicy);

-VII Spartakiada Uczestników WTZ 04.11.2006r. Suwałki ( 6 osób)

Regionalny Turniej Tenisa Stołowego Olimpiad Specjalnych Polska W Olecku 01.12.2006r. ( 5 osób).

Pracownia psychologiczna

W minionym roku prowadzona była rehabilitacja psychologiczna w formie grupowej i indywidualnej. Aby efekty były lepsze uczestnicy zostali podzieleni na grupy ze względu na poziom funkcjonowania intelektualnego. Usprawnianiu poddano następujące funkcje:

- percepcja słuchowa, wzrokowa, czuciowa;

-pamięć długo- i krótkotrwała;

Myślenie przyczynowo-skutkowe;

-myślenie abstrakcyjne i logiczne.

Ćwiczone były również umiejętności w zakresie współzawodnictwa, przestrzegania reguł, refleksu.

Dyskusje prowadzone w grupach dotyczyły m.in. wartości pracy, wartości przyjaźni, emocji jakich doświadczają ludzie i sposobu radzenia sobie z nimi, tradycji polskich.

Częścią terapii był udział uczestników w spektaklach kabaretu ,,Dobre chęci”.

Zorganizowane zostało spotkanie szkoleniowe z seksuologiem p. Alicją Długołęcką dla instruktorów i rodziców . Ważnym elementem była możliwość indywidualnych konsultacji ze specjalistą.

W miarę potrzeb, w celu uaktualnienia wykonywane były również badania poziomu funkcjonowania intelektualnego skalą WAIS-R(PL) oraz formułowane były opinie dot. Funkcjonowania uczestnika w WTZ dla potrzeb Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Terapia logopedyczna

Nadrzędnym celem terapii logopedycznej jest usprawnienie komunikacji werbalnej jak i niewerbalnej, która usprawnia i umożliwia lepsze funkcjonowanie w życiu codziennym.

W 2006 roku logoterapię prowadzono w czasie zajęć indywidualnych i grupowych. Systematyczną terapią indywidualną objętych było 16 osób, dla których dostosowano formy i metody adekwatne do możliwości i specyficznych potrzeb uczestników.

Ogólne zasady terapii indywidualnej opierają się na:

-usprawnianiu motoryki narządów mowy ( języka, warg, podniebienia, żuchwy);

-usprawnianiu zaburzonej funkcji, np. percepcji słuchowej, wzrokowej;

- korygowanie zaburzonych głosek;

- rozwijanie mowy biernej i czynnej ( ćwiczenia artykulacyjno- leksykalne, syntaktyczne, gramatyczne)

-ćwiczenia w pisaniu i czytaniu ze zrozumieniem.

Realizowano bloki tematyczne:

-moja rodzina;

-w sklepie;

- u lekarza;

-na poczcie;

- w kinie;

-obserwacja zmian zachodzących w przyrodzie;

- ważne wydarzenia w życiu wtz i mojego miasta.

Terapię logopedyczną wzbogacono i uatrakcyjniono poprzez wprowadzenie elementów: muzykoterapii, kinezjologii edukacyjnej P.Dennisona, treningi komunikacji, edukacyjnych programów komputerowych.

Zajęcia grupowe prowadzone były metodą dramy. Uczestniczyły w nich wszystkie chętne osoby. Terapia grupowa polegała na usprawnianiu:

- aparatu mowy ( ćw. dykcji, emisji głosu, ćw. artykulacyjne);

- procesów pamięci, koncentracji uwagi;

- mowy ciała ( np. gestykulacja, ruch na scenie);

- oddychaniu przeponowym.

Ważnym elementem ćwiczeń logopedycznych było przygotowanie przedstawień okolicznościowych.

Augustów,dn.20.02.2006r.